ಬೆಳಗಾವಿ,: ಬ್ರಿಟಿಷರ ವಿರುದ್ಧದ ಹೋರಾಟದಲ್ಲಿ ತೊಡಗಲು ಜನರಿಗೆ ಹುಮ್ಮಸ್ಸು ತುಂಬುವದಕ್ಕಾಗಿ ಲೋಕಮಾನ್ಯ ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕರು ದೇಶಾದ್ಯಂತ ಜನರನ್ನು ಸೇರಿಸಿ, ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಕ್ಕೆ ಧುಮಕಲು ಜನರನ್ನು ಒಟ್ಟುಗೂಡಿಸಲು ಒಂದು ಪ್ರಬಲ ವೇದಿಕೆ ಅವಶ್ಯವಾಗಿತ್ತು. ಅದರಂತೆ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿ ಜನರನ್ನು ಸೇರಿಸಲು ಯಶಸ್ವಿಯಾದರು. ಅದರಂತೆ ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ 1905ರಲ್ಲಿ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ ಹೋರಾಟಗಾರರಾದ ಗೋವಿಂದರಾವ್ ಯಾಳಗಿ ಮತ್ತು ಗಂಗಾಧರರಾವ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರ ಮುಂದಾಳತ್ವದಲ್ಲಿ ಗಣೇಶೋತ್ಸವವನ್ನು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಬೆಳಗಾವಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಥಮ ಬಾರಿಗೆ ಗೋವಿಂದರಾವ್ ಯಾಳಗಿ ಅವರ ಜಾಗೆಯಲ್ಲಿ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಯನ್ನು ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಯಿತು.
ಗಣೇಶ ಹಬ್ಬವನ್ನು ಸಾರ್ವಜನಿಕವಾಗಿ ಆಚರಿಸುವ ಬಾಲಗಂಗಾಧರ ತಿಲಕ ಅವರ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ ಸಾಕಷ್ಟು ಜನಪ್ರಿಯತೆಯನ್ನು ಗಳಿಸಿತು. ಗಣೇಶೋತ್ಸವಕ್ಕಾಗಿ ಪುಣೆಯಲ್ಲಿ ಸರ್ವಜನಿಕ ಮಂಡಳಗಳನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದ ನಂತರ, ತಿಲಕರು ಬೆಳಗಾವಿಗೆ ಭೇಟಿ ನೀಡಿ, ಜನರು ಒಗ್ಗೂಡುವಂತೆ ಒತ್ತಾಯಿಸಿದರು. 1906ರಲ್ಲಿ, ಝೆಂಡಾ ಚೌಕ್ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ ಮಂಡಳವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿ, ತಿಲಕ ಅವರು ಪೆಂಡಾಲ ನಿರ್ಮಾಣಕ್ಕೆ ಭೂಮಿ ಪೂಜೆ ನೆರವೇರಿಸಿದರು. ಅಂದಿನಿಂದ ಆ ಸ್ಥಳದಲ್ಲಿ ಇಂದಿಗೂ ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿ ಪ್ರತಿಷ್ಠಾಪಿಸಲಾಗುತ್ತಿದೆ.
ಬಾಲಗಂಗಾಧರನಾಥ ತಿಲಕ ಅವರನ್ನು ರೈಲು ನಿಲ್ದಾಣದಿಂದ ಮೆರವಣಿಗೆ ಮೂಲಕ ಗೋವಿಂದರಾವ್ ಯಾಳಗಿ ಮತ್ತು ಗಂಗಾಧರರಾವ್ ದೇಶಪಾಂಡೆ ಅವರು ಝೆಂಡಾ ಚೌಕ್ಗೆ ಕರೆತಂದರು. ಈ ಮಂಡಲವು 2005 ರಿಂದ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ದೇಣಿಗೆಗಳನ್ನು ಸ್ವೀಕರಿಸುವುದಿಲ್ಲ, ಈ ವರ್ಷ, ಬೆಳಗಾವಿ ನಗರದಲ್ಲಿ ಸುಮಾರು 378ಕ್ಕೂ ಅಧಿಕ ಸರ್ವಜನಿಕ ಗಣೇಶೋತ್ಸವ ಮಂಡಳಗಳಿವೆ.
ಮಧ್ಯಮ ವರ್ಗದ ತತ್ವಗಳು ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಆಳವಾದ ಪ್ರೀತಿಯ ನಡುವೆ ನೆಲೆಗೊಂಡಿರುವ ಬೆಳಗಾವಿ ತನ್ನದೇ ಆದ ವಿಶೇಷತೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಕೆಲವು ಭಾಷೆ ಹಾಗೂ ಗಡಿ ವಿವಾದಗಳು ಮತ್ತು ಭಿನ್ನಾಭಿಪ್ರಾಯಗಳಿದವದರೂ ಕೂಡ ಅವುಗಳನ್ನು ಬಿಟ್ಟು ಹಬ್ಬವನ್ನು ಆಚರಿಸಿದಾಗ ಮಾತ್ರ ನೈಜ ಸಂತೋಷ ಅನುಭವಿಸಲು ಸಾಧ್ಯ. ನಮ್ಮ ಬದುಕನ್ನು ಬಣ್ಣಿಸುವ ಯಾವುದೇ ಹಬ್ಬಗಳು ಗಣೇಶ ಉತ್ಸವದಂತೆ ಎದ್ದು ಕಾಣುವುದಿಲ್ಲ. ಇದು ಕೇವಲ ಹಬ್ಬವಲ್ಲ. ಸಂತೋಷದಾಯಕ ಸನ್ನಿವೇಶ. ಇದು ವರ್ಷದ ಅತ್ಯಂತ ಕುತೂಹಲದಿಂದ ಕಾಯುತ್ತಿರುವ ಪರ್ವ.
ಬೆಳಗಾವಿಯ ಗಣೇಶನ ಆಗಮನ: ಗಣೇಶೋತ್ಸವ ಅಧಿಕೃತ ಆರಂಭಕ್ಕೂ ಮುಂಚೆಯೇ, ಗಣೇಶ ಉತ್ಸವದ ಸಿದ್ಧತೆಗಳು ಪ್ರಾರಂಭವಾಗುತ್ತವೆ. ಶಹಾಪುರ, ವಡಗಾವಿ, ಅನಿಗೋಳ ಮತ್ತು ಮಹಾದ್ವಾರ ರಸ್ತೆಯಂತಹ ಸ್ಥಳಗಳಲ್ಲಿ, ಗಣೇಶ ಮೂರ್ತಿಗಳ ದೃಶ್ಯವು ನಯನಮನೋಹರ. ಶ್ರಾವಣದ ಕೊನೆಯ ವಾರದಲ್ಲಿ ಅಂಗಡಿಗಳು ಆಕರ್ಷಣೆಯ ಕೇಂದ್ರವಾಗುತ್ತವೆ. ನಿರೀಕ್ಷೆಯ ಗುಂಗು ಜೋರಾಗಿ, ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಜನಸಂದಣಿ ಜೋರಾಗುತ್ತದೆ. ಸಿದ್ತತೆಗಳೆಲ್ಲ ಪೂರ್ಣಗೊಂಡು ತನ್ನ ಪ್ರೀತಿಯ ದೇವರನ್ನು ಇಂದು ಮನಪೂರ್ವಕವಾದ ಭಕ್ತಿಯಿಂದ ಕರೆತರಲಾಯಿತು.
ಗಣಪತಿಯು ಭೋಜನಪ್ರಿಯ. ಆದ್ದರಿಂದ ನೈವೇದ್ಯ (ನೈವೇದ್ಯ) ರಾಜನಿಗೆ ಗೋದಿ ಹುಗ್ಗಿಯ ಜೊತೆಗೆ ವಿವಿಧ ಖಾದ್ಯಗಳನ್ನು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಸಹಜವಾಗಿ ಮೋದಕ, ತೆಂಗಿನಕಾಯಿ ಮತ್ತು ಬೆಲ್ಲದೊಂದಿಗೆ ಹಬೆಯಲ್ಲಿ ಬೇಯಿಸಿ ಅಥವಾ ಕರಿದು ತಯಾರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಪ್ರದಾಯಿಕ ಔತಣಗಳು-ಲಡ್ಡುಗಳು, ಕರಂಜಿಗಳು ಮತ್ತು ಪಂಚಖಾದ್ಯಗಳು.
ಗಣೇಶ ಉತ್ಸವಕ್ಕಾಗಿ ಶಾಪಿಂಗ್ ಮಾಡುವುದು ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಸನ್ನಿವೇಶ. ಬೆಳಗಾವಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳು ಅಲಂಕಾರಗಳು, ಬಟ್ಟೆಗಳು ಮತ್ತು ಪೂಜೆಗೆ ಅಗತ್ಯವಾದ ವಸ್ತುಗಳಿಂದ ಕಂಗೊಳಿಸುತ್ತದೆ. ಸಿಹಿ ತಿಂಡಿಗಳ ಅಂಗಡಿಗಳು ವರ್ಣರಂಜಿತ ಮೋದಕಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ,
